GAYRİMENKULE İLİŞKİN MUHTELİF  KAVRAMLAR

'/> Muhtelif Kavramlar , Muhtelif Arsa Nedir ? - Kategori : Gayrimenkul Rehberi - Emlak Haberleri - Emlak'ta Son Dakika, Emlak Piyasası - VERi EMLAK
Muhtelif Kavramlar , Muhtelif Arsa Nedir ?

GAYRİMENKULE İLİŞKİN MUHTELİF  KAVRAMLAR


Kategori : Gayrimenkul Rehberi
25 Şubat 2014 03:52
102988 kere okundu.
Muhtelif Kavramlar , Muhtelif Arsa Nedir ?

GAYRİMENKULE İLİŞKİN MUHTELİF  KAVRAMLAR


Kategori : Gayrimenkul Rehberi
25 Şubat 2014 03:52
102988 kere okundu.

ADA

Çevresi kamuya ait cadde, sokak, yol, kanal, ark, dere, göl, deniz gibi doğal ve/veya yapay sınırlarla ve/veya kadastro çalışma alanı sınırı ile ve/veya Devlet Demir Yolları arazisi ile çevrili parseller topluluğuna ada denir.

ANA GAYRİMENKUL

Kat mülkiyetine konu olan gayrimenkulün bütününe ana gayrimenkul denir.

ANA YAPI

Ana gayrımenkulün,  esas yapı kısmına ana yapı denir.

AİLE KONUTU ŞERHİ

Aile konutu, ailenin devamlı olarak ikametine ayrılan konuttur.  Medeni Kanunun 19. maddesinde aile konutunun bulunduğu yere "yerleşim yeri" adı verilmiştir. Buna göre, yerleşim yeri, bir ailenin sürekli kalmak niyetiyle oturduğu yerdir. 

AKİTLİ İŞLEMLER

Satış, bağış, taksim, ölünceye kadar bakma akdi, ipotek ve irtifak hakları gibi, Tapu Sicil Müdürlüğünde yapılan işlemlerdir. Akitli işlemlerde Resmi Senet düzenlenir.

AKİTSİZ İŞLEMLER

Ayni hakların kurulması ve devri ile ilgili olmayan kişisel hakların şerhi, terkin, düzeltme, değişiklik, ayırma, birleştirme, mirasın intikali gibi hak sahibinin veya malikin tek taraflı iradesi ile Tapu Sicil Müdürlüğünde yapılan işlemlerdir. Akitsiz işlemler için resmi senet yerine Tescil İstem Belgesi düzenlenir.

APLİKASYON (YER GÖSTERME)

Kadastro paftalarındaki parsel köşe noktalarının, yani parselin sınırlarının zeminde gösterilmesidir.

ARAZİ

Sınırları, yüzölçümü ve niteliği yeterli vasıtalarla belirlenmiş, yatay ve düşey sınırları bulunan zemin parçasıdır.

ARSA

Belediye ve mücavir alan sınırları veya köy yerleşik alanlarında yapılan planlarla iskan sahası olarak ayrılmış yerlerde bulunan arazi parçalarına arsa denir.

ARSA PAYI

Kat irtifakı veya kat mülkiyeti kurulmuş binalarda her bir bağımsız bölüme tahsis edilmiş zemindeki ortak mülkiyet payına arsa payı denir.

BAĞIMSIZ BÖLÜM

Kat mülkiyeti veya kat irtifakı kurulmuş yerlerde, ana gayrimenkulün;  ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli olan ve her biri kat mülkiyeti kütüğünde ayrı bir sayfaya tescil edilen konut, dükkan, mağaza gibi bağımsız mülkiyete konu bölümlerine bağımsız bölüm denir.

CİNS DEĞİŞİKLİĞİ

Bir gayrımenkulün cinsinin yapısız iken yapılı veya yapılı iken yapısız hale, bağ, bahçe ve benzeri iken arsa ve arazi, arsa ve arazi veya yapılı iken bağ, bahçe ve benzeri duruma dönüştürmek için paftasında ve tapu sicilinde yapılan işlemdir. Bir diğer deyiş ile, tapu kütüğünde kayıtlı bir taşınmazın niteliğinin değiştirilerek bir başka nitelikte tapu kütüğüne tescil edilmesidir.  Uygulamada sıkça karşılaşılan cins tashihi işlemleri, arsa veya araziler üzerine yeni bina inşa edilmesi veya mevcut binanın yıkılarak arsa haline dönüştürülmesi şeklinde görülmektedir.

ÇAP

Kadastro görmüş ve tapu sicilinde kaydı bulunan tüm taşınmazların plan örneklerine çap denir. Çap bir parselin komşu parsellerle plan sınır doğrultularını içindeki veya sınırlarındaki doğal, yapay tesisleri ve parsele ait bilgileri içeren bir belgedir.

DEVRE MÜLK

Mesken olarak kullanılmaya elverişli bir yapı veya bağımsız bölümün, ortak maliklerinden her biri lehine bu yapı veya bağımsız bölümden yılın belli dönemlerinde, devreler halinde müşterek mülkiyet payına bağlı olarak yararlanılmak üzere kurulan bir irtifak hakkıdır.

DEVRE TATİL

Mülkiyet payına bağlı olmayarak, genelde turizm bölgelerinde belli tarihlerde tatil yapmak hakkıdır. Devre tatil hakkı tapu siciliyle ilgisi yoktur, ayni bir hak olmayıp şahsi bir haktır.

DÜZELTME

Düzeltme, tapu kütüğüne yanlış yazılmış bir kaydın gerçeğe ve/veya belgelere uygun olarak düzeltilmesi işlemidir.

Uygulamada yanlış veya eksik yazımlar genellikle malikin adı, soyadı, baba adı, cinsiyeti, payı, tarih ve yevmiye numarası, taşınmazın yüzölçümü gibi hususlarda yapılmaktadır. İlgililerinin istemi halinde,  belgesine aykırı bu tür yanlışlıklar tapu sicil müdürlüğünce düzeltilebilir.

Ayrıca, kütük, yevmiye defteri ve yardımcı sicillerde belgesine aykırı olarak basit yazım hatası yapıldığının tespit edilmesi halinde müdür tarafından, nedeni düzeltmeler sicilinde açıklanarak re’sen düzeltme yapılmasına imkan tanınmıştır.

FERAĞ VERME

Gayrimenkul malikinin mülkiyet hakkını devretmek veya üzerinde başkası lehine bir hak kurmak amacıyla tapu sicil müdürlüğüne gelip, düzenlenen resmi senedi imzalayarak başkası lehine tescilini istemesi eylemidir.

FBK

İpoteklerin tescilinde kullanılan fekki (terkini) bildirilinceye kadar anlamına gelen kısaltmadır. Alacaklının terkin istemi üzerine ipotek sicilden terkin edilir. Üç ay, bir yıl gibi süreli ipoteklerde de sürenin bitiminde ipotek müdürlükçe kendiliğinden terkin edilmemekte yine alacaklının talebi aranmaktadır.

GAYRİMENKUL

Arazi, arsa, bağımsız bölüm gibi bir yerden bir yere taşınamayan, yerinde sabit duran şeylerdir. Gayrimenkul kayıtları kadastro gören yerlerde tapu sicilinde tutulmaktadır. Tapusu olmayan gayrimenkullerin devri zilyetlik hükümlerine göre harici senet veya noterde yapılmaktadır.

GAYRIMENKUL SATIŞ VAADİ SÖZLEŞMESİ

Bir tarafa, bir gayrimenkulün satışının yapılmasını isteme hakkını veren bir sözleşmedir.

GECEKONDU

İmar ve yapı işlerini düzenleyen mevzuata ve genel hükümlere bağlı kalınmaksızın, kendisine ait olmayan arazi veya arsalar üzerinde sahibinin rızası alınmadan yapılan izinsiz yapılara gecekondu denilmektedir.

GEÇİT HAKKI

Bir taşınmaz üzerinden diğer bir taşınmaz sahibinin geçebilmesi için kurulan ayni bir hak olup, bu hak tapu kütüğüne yazım ile hüküm ifade eder.

İMAR PARSELİ 

İmar adaları içerisindeki kadastro parsellerinin imar mevzuatı ve imar planı esaslarına göre düzenlenmiş şeklidir.

İRTİFAK HAKKI

Sahibine hakkın konusu taşınmaz üzerinde bir kullanma ve yararlanma yetkisi veren sınırlı ayni hakların genel adıdır. Örneğin, intifa, sükna, geçit, kaynak, üst  hakkı.

İFRAZ (AYIRMA)

Tapu kütüğüne kayıtlı tek bir parça olan taşınmazın, birden fazla parçaya, parsele  ayrılmasıdır. İfraz işlemleri belediye encümeni kararı veya il idare kurulunun olumlu kararı üzerine kadastro müdürlükleri tescil bildirimi düzenleyerek tapuya intikal ettirilir. İşlemin bitimini takiben ayrılan parçalara ayrı ayrı parsel numaraları verilir.

İNTİFA HAKKI

Bir maldan tamamıyla yararlanma, onu kullanma hakkıdır.

İPOTEK

Temin edilen bir kredi veya doğması muhtemel bir borca güvence olarak bir gayrimenkul gösterilmesi halinde borç miktarı kadar alacağın, varsa faizi ile beraber taşınmazın tapu kütüğünün ilgili sütununa tescili işlemidir.

İPOTEKLİ BORC SENEDİ

Şahsi bir alacak için, resmi senede dayalı olarak tapu siciline tescil ile kurulan ve kıymetli evrak olarak tedavül kabiliyeti olan gayrimenkul rehin senedidir.

İŞTİRA HAKKI

Bir taşınmaz malı belli bir bedelle, belli bir süre içinde malikinden satın alabilmek hakkıdır. Bu niteliği ile satış vaadine benzer, sözleşme noterce düzenlenir tapu kütüğüne şerh edilir.

İŞTİRAKIN BOZULMASI

İştirak (elbirliği) halinde kayıtlı taşınmaz mallarda iştirak (elbirliği) halinin bozularak müşterek mülkiyet (hissedarlık) esasına geçilmesi işlemidir. Bunun için tüm iştirakçilerin veya temsilcilerinin istemi ya da bu yönde bir mahkeme kararının getirilmesi gerekir.

İZALE-İ ŞUYU

Taşınmaza ortak mülkiyet olarak sahip olan hissedarların mallarının aynen taksim edilmesi veya mahkemece satılarak bedellerinin hissedarlar arasında payları nispetinde paylaştırılmasına izale-i şuyu denir. Ortak malın taksimi mümkün olmuyor ise mahkemece satılarak bedel paylaştırılır.

KAYNAK HAKKI

Başkasının arazisinden kaynaklanan sudan yararlanma hakkıdır.

KURU MÜLKİYET

Mülkiyet; kuru mülkiyet ve intifa hakkı olmak üzere ikiye ayrılır. Taşınmazın üzerinde kullanma ve ondan yararlanma hakkı bulunmadan o taşınmaza sahip olmak demektir. Kuru mülkiyete çıplak mülkiyet de denir. Kuru mülkiyet sahibi taşınmazı kiraya veremez. İntifa hakkı sahibi kiraya verebilir.

KAT MÜLKİYETİ

Bağımsız bölümler üzerinde kurulan mülkiyet hakkına kat mülkiyeti denir.

KAT MALİKİ

Kat mülkiyeti hakkına sahip olanlara Kat Maliki denir.

MÜŞTEREK MÜLKİYET

Birden fazla kişinin bir şey üzerindeki mülkiyet hakları müşterek mülkiyettir. Müşterek mülkiyette hissedarların belli payları  olup, her paydaş kendi payı üzerinde malikin sahip olduğu hak ve yükümlülükleri haizdir. Müşterek mülkiyette pay sahiplerinin şüfa hakkı (öncelikli alım hakkı) mevcuttur.

İŞTİRAK HALİNDE MÜLKİYET

Birden çok kişinin aralarında daha önceden mevcut olan şahsi bir bağı veya ortaklık münasebetinin doğurduğu ortak bir mülkiyettir. Örneğin karı koca arasındaki mal ortaklığı.

KAT İRTİFAKI

Bir arsa üzerinde ileride kat mülkiyetine konu olmak üzere yapılacak veya yapılmakta olan bir veya birden çok yapının bağımsız bölümleri için o arsanın maliki veya ortak malikleri tarafından kurulan irtifak hakkına Kat İrtifakı denir.

KAT İRTİFAKI SAHİBİ

Kat irtifakı hakkına sahip olanlara Kat İrtifak Sahibi denir.

KADASTRO

Taşınmaz malların sınırlarının arazi ve harita üzerinde belirtilerek hukuki durumlarının ve üzerindeki hakların tespit edilmesi işlemine kadastro denir.

KADASTRO MÜDÜRLÜĞÜ

Memleketin kadastral topografik haritasına dayalı olarak taşınmaz malların sınırlarını arazi ve harita üzerinde belirterek hukuki durumlarını tespit etmek ve bu suretle tapu sicilini kurmak, ve harita üzerindeki fenni değişiklikleri takip etmekle görevli kamu idaresidir.

KANUNİ İPOTEK

Kurulması bir kanun hükmü tarafından öngörülmüş ipoteğe Kanuni İpotek denir.

KÜTÜK

Arazi, bağımsız bölüm, müstakil ve daimi irtifaklar ile bunların üzerinde kurulabilen hakların yazıldığı büyük boy defterlere kütük denir. Tapu kütüğü, kat mülkiyeti kütüğü gibi.

KAMULAŞTIRMA 

Devlet veya diğer kamu tüzel kişilerinin kamu yararının gerektirdiği durumlarda karşılıklarını peşin ödemek şartıyla özel mülkiyette bulunan taşınmaz  malların tamamına veya bir kısmına el konulması işlemidir.

KADASTRO PARSELİ

Kadastro yapıldığı zaman kadastro adaları içinde bulunan mülkiyeti tescilli parseldir.

MÜCAVİR ALAN

İmar mevzuatı bakımından belediyelerin kontrol ve sorumluluğu altına verilmiş olan alanlardır. Mücavir alan sınırları belediye meclisi veya il idare kurulu kararı ile belirlenir ve bakanlıkça onaylanır.

MEVKİİ

Köylerde bulunan arazilerin o köy halkınca verilen mahalli isimlere göre bulunduğu yerdir. Mevkii isimleri de tapu kütüğüne kadastro sırasında kaydedilir.

MEVZİ İMAR PLANI

Mevcut imar planı sınırları dışında olup,  bu planla bütünleşmeyen bir konumdaki alanlar üzerinde, ancak plan ilkesine uygun olarak  konut, sanayi, turizm, ulaşım vb. tesisler için hazırlanan ve sosyal ve teknik alt yapı gereksinimleri kendi bünyesinde sağlanmış olan plandır.

MERA

Bir veya birkaç köy veya beldenin hayvanlarını otlatmaları veya otundan yararlanmaları için tahsis edilen veya eskiden beri bu amaçla kullanılagelen arazidir. Tapu kütüğüne değil, kamu orta malları siciline tescil edilir. Mera vasfı değişmedikçe, özel mülkiyete konu olmaz, zamanaşımı ile kazanılamaz.

MİRAS PAYININ DEVRİ

Miras payının devri (temliki), iştirak (el birliği) halinde bulunan mirasçılardan birinin miras payını, iştirak(el birliği) bozulmadan diğer bir mirasçı veya mirasçılara devretmesi demektir. Bu devir bedelli ise satış, bedelsiz ise bağış gibi değerlendirilir.

İştirak (el birliği) hali bozulmadan miras payının iştirake dahil olmayan üçüncü kişilere devri yasaktır. Sadece mirasçılara devri mümkündür.

Bir mirasçı,  diğer bir veya birkaç mirasçıya veya tüm mirasçılara payını dilediği oranlarda devredebilir. 
 
 Miras payının devri için kural olarak tapu sicil müdürlüğünde resmi senet düzenlenir. Ancak bunun noterde düzenlenmesi de mümkündür.

Miras payının devri bedelli ise satış suretiyle devir, bedelsiz ise bağış suretiyle devir sayılır. Ölünceye kadar bakma karşılığı da miras payının diğer bir mirasçıya devir edilmesi mümkündür.

Verasette iştirakli olarak kayıtlı olan bir yerde iştirakçilerin tümü içlerinden bir iştirakçiye bu taşınmaz maldaki kanuni hak ve hisselerin tamamını devrediyor ve sonuçta tek bir malik mal sahibi oluyor ise bu işlemin metninde "kanuni hak ve hisselerinin tamamını pay temliki suretiyle devrettiği" ibaresi kullanılmayarak "kanuni hak ve hisselerinin tamamını sattıkları" ibaresi kullanılır. Yani yapılan işlem pay temliki değil, satış ve hisse birleştirme işlemidir.

MİRASIN İNTİKALİ

Elbirliği (İştirak) Halinde

Tapu sicilinde kayıtlı malikin ölümü halinde, miras hakkının mahkemeden alınmış veraset senedinde belirtilen mirasçılar adına Medeni Kanunun hükümlerine göre tescili işlemine mirasın intikali denir. Bunun için tüm mirasçıların istemine gerek olmayıp, bir tek mirasçı da iştirak halinde intikal işlemini yaptırabilir. Veraset ve intikal vergisi ilişik kesme belgesi mirasın intikali için gerekmemekle beraber, (Beyanlar hanesine veraset ve intikal vergi ilişiğinin kesilmediği intikalin tarih ve yevmiye numarası ile belirtme yapılır) intikalin tescilinden sonra taşınmazın devri veya üzerinde ayni bir hak kurabilmesi için ilişik kesme belgesinin vergi dairesinden alınarak tapu sicil müdürlüğüne getirilmiş olması aranır.

Paylı (Müşterek) Mülkiyet Olarak

Mahkemeden alınmış veraset belgesi ile malikin adına kayıtlı taşınmaz malın, kanuni mirasçıları adına kanuni miras payları oranında hissedarlık esasına göre intikal yoluyla tescili işlemidir. Mirasın doğrudan doğruya paylı mülkiyet (hissedarlık) esasına göre tescili için tüm mirasçıların veya yetkili vekillerinin iştirak halini (elbirliğini) bozduklarına dair istemi olması veya bu yönde bir mahkeme kararı getirilmesi gerekir. Bunun yanında veraset belgesinde açıkça iştirak halinin bozularak müşterek mülkiyet veya hissedarlık esasına geçildiği yazılı ise tek mirasçının istemi ile doğrudan müşterek mülkiyet esasına göre intikal yapılabilir. Ayrıca veraset ve intikal vergisinin tahakkuk ve tahsili  için işlemden sonra en geç 15 gün içinde vergi dairesine bildirimde bulunulmalıdır. 

Mirasın intikali için veraset intikal vergisinin yatırılmış olması aranmaz. (Beyanlar hanesine veraset ve intikal vergi ilişiğinin kesilmediği intikalin tarih ve yevmiye numarası ile belirtme yapılır)

MİRASIN TAKSİMİ

Miras taksimi noter tarafından yapılmış ise, sözleşme; mirasçılar arasında yazılı olarak yapılmış olup da, mirasçıların imzaları noterce onaylanmamış ise tüm mirasçıların; imzaların bir kısmı onaylanmış ise imzaları onaylanmamış olanların başvuruları gerekir.
 
 Miras iştirak halinde mülkiyet olarak mirasçılara intikal eder. İşte, iştirak halini ortadan kaldıran sebeplerden biri de taksimdir. Ortaklar böylece müşterek mülkiyete geçmeden müstakil mülkiyete geçerler.

Mirasın taksimi; noter tarafından yapılabileceği gibi, adi yazılı olarak mirasçılar arasında da yapılabilir.

Bunlarla beraber, bir mülkiyet nakli söz konusu olduğu için, tapu sicil müdürlüğü de miras taksim sözleşmesini resmi senet şeklinde düzenleyebilir. Miras payı temlikine ilişkin sözleşmeler gibi miras taksimi sözleşmelerinin de terekeye dahil bütün taşınmaz malları kapsaması gerekmez.

Miras taksiminde iştirakçilerden tümünün gayrimenkul veya hisse alması şart değildir. Mirasa dahil menkul mallar veya haklar da alınarak taksim yapılabilir. Ancak tapu sicil müdürlüklerince yapılacak miras taksim işleminde düzenlenecek resmi senetlerde sadece taşınmaz mallar tabi tutulur.

Miras taksimi noterce yapılmış ise sözleşmenin tapu sicil müdürlüğüne ibrazı zorunludur. Bu sözleşmenin tescil istemini de içermesi ve tescil işlemini kimin (veya taşınmaz kime isabet ettiyse o paydaşın) yaptırabileceğinin sözleşmede açıklanmış olması gerekir. Aksi halde, tüm mirasçıların bu sözleşmeyle beraber tapu sicil müdürlüğüne gelerek tescil isteminde bulunmaları zaruri olacaktır.

MÜTEMMİM CÜZ

Gayrımenkul mülkiyeti, taşınmazın ayrılmaz parçaları (mütemmim cüz) tabii semereleri ve üzerine daha sonradan eklenen şeyleri (teferruat) de kapsar. Mütemmim cüz, mahalli örfe göre bir şeyin esaslı  bir unsurunu teşkil eden, o şey telef veya tahrip yahut tağyir edilmedikçe ondan ayrılması kabil olmayan cüzileridir. Taşınmazın altında veya üstünde yapılan inşaat gayrımenkulün mütemmim cüzileri sayılır.

NAZIM İMAR PLANI

Varsa bölge veya çevre düzeni imar planlarına uygun olarak çizilen hali hazır haritalar üzerinde yine varsa kadastro durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının genel kullanış biçimlerini başlıca bölge tiplerini bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını gerektiğinde yapı yoğunluğunu çesitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini ulaşım sistemlerini ve problemlerin  çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas teşkil etmek üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bütün olan plandır.

ORTAK YERLER

Kat irtifakı veya kat mülkiyeti kurulmuş binalarda bağımsız bölümler dışında kalıp, korunma ve ortaklaşa kullanma veya faydalanmaya yarayan yerlere ortak yerler denir.

Ortak yerlerin konusu sözleşme ile belirlenmekle birlikte;

- Temeller ve ana duvarlar, bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar, tavan ve tabanlar, avlular, genel giriş kapıları, antreler, merdivenler, asansörler, sahanlıklar, koridorlar ve buralardaki genel tuvalet ve lavabolar, kapıcı daire veya odaları, genel çamaşırlık ve çamaşır kurutma yerleri, genel kömürlük ve ortak garajlar, elektrik, su ve havagazı saatlerinin korunmasına mahsus olup bağımsız bölüm dışında bulunan yuvalar ve kapalı kısımlar, kalorifer daireleri, kuyu ve sarnıçlar, yapının genel su depoları, sığınaklar,

- Her kat malikinin kendi bölümü dışındaki kanalizasyon tesisleri ve çöp kanalları ile kalorifer, su, havagazı ve elektrik tesisleri, telefon, radyo ve televizyon için ortak, şebeke ve antenler; sıcak ve soğuk hava tesisleri,

- Çatılar, bacalar, genel dam terasları, yağmur olukları, yangın emniyet merdivenleri.

Yukarıda sayılanların dışında kalıp da, yine ortaklaşa kullanma, korunma veya faydalanma için zaruri olan diğer yerler ve şeyler Kat Mülkiyeti Kanunu gereğince her halde ortak yer sayılır.

PARSEL

Sınırları, yüzölçümü ve niteliği yeterli biçimde belli olan, kendi içinde kapanan bir sınırla çevrili yeryüzü parçasıdır.

PARSELASYON

İmar parselleri oluşturmak amacıyla, parseller içerisinde yol, meydan, yeşil alan, park, otopark vb. kamu hizmetlerine ayrılan yerlerden herhangi birini veya birkaçını kapsayacak şekilde yapılan taşınmaz malları ayırma işlemidir.

PAFTA

Üzerinde parsellerin, adaların sınırları, numaraları ve üzerindeki bina ile tesisleri gösteren harita tekniklerine uygun olarak çizilmiş dökümanlardır.

PAYLAŞMA

Ortak mülkiyet olarak bulundurulan birden fazla taşınmaz malın ortakları arasında pay edilmesidir. Paylaşma rıza-i  ve kaza-i olabilir.

RESMİ SENET

Taşınmaz mülkiyetinin veya mülkiyetten başka ayni hakların kurulması ve devri için tapu sicil müdürlüğünde görevli bir memur tarafından düzenlenip, taraflar ve gerekiyorsa tanıklar tarafından imzalanan, müdürce imza ve mühür ile tasdik edilen resmi bir sözleşmedir.

SÜKNA HAKKI/OTURMA HAKKI

Bir evin tamamında veya bir kısmında oturmak, ikamet etmek hakkıdır.

ŞUFA HAKKI

Önalım, öncelikle alım hakkı. Hakkın ilişkin bulunduğu taşınmaz malın satılması halinde onu diğer alıcılara göre öncelikle satın alma hakkıdır. Kanuni şufa ve sözleşmeden doğan şufa hakkı olmak üzere iki türü vardır. Bir taşınmazın hissedarlarının birbirlerine karşı kanuni şufa hakları vardır. Kanuni şufanın tapu kütüğüne şerhi gerekmemekle birlikte sözleşmeden doğan şufanın tapu kütüğüne şerhi zorunludur

TEFERRUAT (EKLENTİ)

Bir bağımsız bölümün dışında olup, doğrudan doğruya o bölüme tahsis edilmiş olan yerlere Teferruat(Eklenti) denir. Teferruat, asıl şey malikinin anlaşılabilen arzusuna veya yerel adetlere göre, işletilmesi, korunması veya yarar sağlanması için asıl şeye sürekli olarak özgülenen ve kullanılmasında birleştirme, takma veya başka bir biçimde asıl şeye bağlı kılınan taşınır maldır. Kat irtifakı veya kat mülkiyeti kurulmuş binalarda bir bağımsız bölümün dışında olup, kömürlük, garaj, depo gibi doğrudan doğruya o bölüme tahsis edilmiş olan yerlere eklenti denir.

TABİİ SEMERELER

Bir şeye malik olan kimse o şeyin tabii semerelerine de maliktir. Bir şeyin belli zamanlarda ürettiği ve örfün o şeyden tahsis amacına göre alınmasını tecviz eylediği ürünler o şeyin tabii semereleridir. Örneğin ağaçların meyvaları.

TAPU HARİTASI

Parsellerin geometrik şekillerini gösterir, belirli ölçekte çizilmiş haritaya tapu haritası denir. Kadastro paftası da denmektedir. İmar, kamulaştırma haritaları da tapuya tescil edilmekle tapu haritası vasfını kazanır.

TAPU KÜTÜĞÜ

Tapu sicilini oluşturan ve taşınmaz malların üzerindeki ayni ve şahsi hakları gösteren, köy veya mahalle esasına göre tutulan defterlerden her birine tapu kütüğü denir.

TAPU PLANI

Kadastro paftası, parsellerin geometrik şekillerini gösterir, belirli ölçekte çizilmiş harita.

TAPU SİCİL MÜDÜRLÜĞÜ

Taşınmaz mallara ilişkin akit ve tescil işlemlerini yapmak ve tapu sicilini mevzuatına göre tutmakla görevli her il ve ilçede kurulmuş bulunan müdürlüklerdir.

TAPU SİCİLİ

Taşınmaz mal ile üzerindeki hakların durumlarını göstermek üzere Devletin sorumluluğu altında tescil ve açıklık ilkelerine göre tutulan sicildir.

TAPU TAHSİSİ BELGESİ

İmar affı çalışmaları sonucunda tapu kütüğünün beyanlar sütununa kaydedilerek, gecekondu hak sahiplerine verilen ıslah imar planı yapıldıktan sonra hak sahiplerine verilecek tapuya esas teşkil edecek olan belgedir.

TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Taşınmaz mallara ait akitlerle her türlü tescil, kadastro, yenileme işlerini mevzuatına göre yapmak, tapu sicillerini, kadastrol topografik haritaları düzenlemek, uygulamak ve yenilemek için genel bütçe içinde ayrı bütçeli bir kamu kurumudur.

TESCİL

Tescil, tapu kütüğüne yazım demektir. Ayni ve şahsi haklara yönelik işlemlerin gerekleri yerine getirildikten sonra tarih ve yevmiye numarası ile kütüğe tescil edilir.

TAPU/TAPU SENEDİ

Arazinin belirli bir parçasının veya üzerine inşa edilmiş bağımsız bölümün malikini gösteren, tapu sicil müdürlüğünce verilmiş, aksi kanıtlanıncaya kadar geçerli resmi bir belgedir. Buna tapu senedi de denmektedir.

TAKRİR

Malik veya hak sahibinin, düzenlenen resmi senet veya tescil istem belgesini tapu sicil müdürü huzurunda “okudum” yazarak imzalamasına takrir denir.

TRAMPA

Trampa; taraflardan birinin, diğer tarafa bir veya birkaç şeyin teslim ve mülkiyetini geçirmeyi, diğer taraftan da aynı şekilde başka bir veya birkaç şeyin teslim ve mülkiyetini geçirmeyi taahhüt etmesi karşılığında borçlandığı bir sözleşmedir.

Trampa, bir malın başka bir malla değiştirilmesidir. Trampada değiştirilecek malların değerlerinin birbirine eşit olması şart değildir.

Değerler arasında eşitlik olmadığı takdirde, aradaki fark bir miktar para ödenerek denklik sağlanabilir. Tapu sicil müdürlüğünün trampada değerleri eşitlemek konusunda bir müdahale yetkisi yoktur. Değerlerin eşit olmadığından bahisle akdi yapmaktan kaçınması da mümkün değildir. Değer eşitliği için  ödenecek bir bedel işlem sırasında peşin ödenmeyecekse, ileride ödenecekse bunun için kanuni ipotek tesis edilebilir.

Farklı il ve ilçelerde bulunan taşınmaz malların trampa yapılması mümkündür. Bu halde trampa istemi taşınmazların bulunduğu il veya ilçelerden herhangi birinde yapılabilir. İstemin yapıldığı tapu sicil müdürlüğünce, diğer ilçe tapu sicil müdürlüğünden kayıt örneği ve yetki istenerek işlem sonuçlandırılır ve kendisinden yetki istenen müdürlüğe işlemin hukuki dayanağını teşkil eden belgelerin ve resmi senedin tasdikli birer örneği bir yazı ekinde gönderilir. Bu yazıyı alan müdürlük tarafından yazı yevmiyeye alınarak gerekli tescil işlemi yapılır. 

TAKSİM

Taksim, tapuda müşterek veya iştirak halinde kayıtlı taşınmaz mallardaki ortaklığın sona erdirilmesi amacıyla yapılan  paylaşılma işlemidir.

Taksimde paylaşılan taşınmaz malların değerlerinin eşit olması şart değildir.

Taşınmaz mal adedi, paydaş sayısına ve pay oranına bölünmeye elverişli ise aynen taksim yapılabilir. Aynen taksimde her paydaş bir veya birkaç taşınmaz mal alır. Eğer paydaşlar anlaşabiliyorlarsa, bir kısım taşınmaz veya bölünen parçalar üzerinde müşterek mülkiyet durumu sürdürülebilir.

Taşınmaz sayısı paydaş sayısına denk gelmiyor veya hissedarlar arasında anlaşma sağlanamıyorsa bir taşınmaz mal parçalara ayrılarak (ifraz edilerek) taksim edilebilir. Buna ifrazen taksim denir.

Ayrı il ve ilçelerde bulunan taşınmaz malların da taksim edilmesi mümkündür. Bu halde taşınmaz malların bulunduğu her hangi bir tapu sicil müdürlüğüne başvurarak işlem yaptırılabilir.

Taksime katılanlar arasında küçük veya kısıtlı varsa bunların işlemlerini veli veya vasileri takip eder. Ancak veli veya vasi de taksimde taşınmaz mal alıyorsa küçük veya kısıtlı ile veli veya vasi arasında menfaat çatışması olacağından küçük veya kısıtlıyı bu taksim işleminde veli veya vasiye karşı temsil etmek üzere mahkemece kayyım tayini gerekir. Buna karşın, küçük veya kısıtlı ile veli veya vasi aynı parseli hissedar olarak alıyorlarsa menfaat çatışması olmayacağından kayyım tayinine gerek yoktur. 
TERKİN

Tapu kütüğünde kayıtlı bir hakkı sona erdirmek amacıyla üzerinin kırmızı mürekkepli kalemle çizilerek, terkin tarih ve yevmiye numarasının yazılması işlemidir.

TEVHİT (BİRLEŞTİRME)

Ayni mal sahibine veya sahiplerine ait birden fazla taşınmazın yeni bir numara altında birleştirme işlemidir.

Tevhit, tapu kütüğünde kayıtlı birden fazla taşınmazın birleştirilerek, bir parsel haline getirilmesidir. İmar uygulaması , taşınmazın değerinin arttırılması, inşaat yapımına uygun hale getirme, tarımsal amaçlar gibi çeşitli nedenlere dayalı olarak yapılmaktadır.

Aynı veya farklı kişilere ait taşınmazların tevhidi mümkündür. Tevhid edilecek taşınmazların birleşebilir yani birbirlerine bitişik olması gerekir. Birleşecek taşınmazlar üzerinde tasarrufu kısıtlayıcı hakların bulunması halinde (ipotek,irtifak hakkı haciz vb.) hak sahiplerini işleme rıza göstermeleri gerekir.

UYGULAMA İMAR PLANI

Tasdikli hali hazır haritalar üzerine varsa kadastrol durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır.

ÜST HAKKI

Bir kimseye başkasına ait arazinin altında veya üstünde bir yapı inşa etme veya mevcut yapının maliki olma yetkisini veren bir irtifak hakkıdır.

VEFA HAKKI

Satanın, sattığı taşınmaz malı müşteriden geri satın alma hakkını saklı tutmasıdır. Vefa hakkı tapu kütüğüne şerh edilir.

YEVMİYE

Tapu siciliyle ilgili olarak tapu sicil müdürlüğünde yapılan her işlem ile red edilen istemlerin tarih ve sıra numarasına göre kaydedildiği deftere yevmiye defteri; bu defterden alınarak tapu kütüğünde yapılan tescil veya terkinin yanında belirtilen tarih ve numaraya da, yevmiye tarihi ve numarası denir.

YOLA TERK

İmar planlarının uygulanışı sırasında taşınmaz mal maliklerince bedelli veya bedelsiz olarak imar planına uygun biçimde taşınmazın tamamının veya bir kısmının kamu yararına (yola, yeşil alana, parka) terk edilmesi işlemidir.

YÖNETİM PLANI

Kat mülkiyeti kurulmuş apartman ve sitelerde bina veya sitenin nasıl yönetileceğini, kat maliklerinin hak, borç ve sorumluluklarını düzenleyen ve tüm kat maliklerince imzalı olan bir belgedir. Kat maliklerinin tümünün beşte dördünün kararı ile değiştirilebilir.

YEVMİYE NUMARASI

Tapu siciliyle ilgili olarak tapu sicil müdürlüğünde yapılan her işlem ile red edilen istemlerin tarih ve sıra numarasına göre kaydedildiği deftere yevmiye defteri; bu defterden alınarak tapu kütüğünde yapılan tescil veya terkinin yanında belirtilen tarih ve numaraya da, yevmiye tarihi ve numarası denir.


#